Η Στούπα είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό της Μεσσηνιακής Μάνης που μπορεί να γοητεύσει τον επισκέπτη του όλες τις εποχές του χρόνου. Είναι το πιο ανεπτυγμένο τουριστικά χωριό όχι μόνο στο Δήμο Λεύκτρου αλλά και σε ολόκληρο το νομό Μεσσηνίας. Ανατολικά του χωριού υψώνεται το κάστρο που υπήρξε ακρόπολη της παλιάς πολιτείας του Λεύκτρου. Κατά τον Παυσανία εκεί υπήρχε ο ναός της Αθηνάς με το άγαλμα της. Την περίοδο της Φραγκοκρατίας [1204 – 1259] το κάστρο ανοικοδομήθηκε και ονομάστηκε Μποφώρ. Στη Στούπα έζησε ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Αλέξης Ζορμπάς, δουλεύοντας στα ορυχεία της Πραστοβάς στο Νέο Προάστιο. Eδώ επίσης εμπνεύστηκε και έγραψε το έργο “Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά”.
Το καλοκαίρι η θάλασσα και η καθαρή αμμουδιά είναι πρόκληση για τους λάτρεις του υγρού στοιχείου. Το χωριό έχει δυο παραλίες με άμμο, η μια βρίσκεται μέσα στο χωριό και είναι γνωστή ως η παραλιά της Στούπας και η άλλη είναι η πασίγνωστη παραλία της Καλόγριας. Σε επίπεδο τουριστικών υπηρεσιών στη Στούπα μπορεί να βρει κανείς τα πάντα. Καλαίσθητα και άνετα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και ξενοδοχεία, καλής ποιότητας φαγητό, καφετέριες και μπάρ για βραδινή διασκέδαση και το σημαντικότερο από όλα ανθρώπους πρόθυμους να σε εξυπηρετήσουν σε οτιδήποτε χρειαστείς. Εκτός από τις πανέμορφες παραλίες αξίζει τον κόπο να απολαύσει κανείς τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα από οποιοδήποτε σημείο του χωριού.
Παραθαλάσσιο χωριό που ήταν έδρα και λιμάνι των Μαυρομιχαλαίων. Θα ήταν ίσως ο ωραιότερος παραδοσιακός οικισμός της Μάνης, αν δεν υπήρχε η περίφημη Βάθεια, όμως το Λιμένι συνδυάζει τη θάλασσα που είναι πλάι του και το όμορφο τοπίο.
Κατεβαίνοντας τη πλαγιά του βουνού εμφανίζεται ξαφνικά μέσα στο μικρό όρμο, με τα παλιά πέτρινα σπίτια κρεμασμένα στη βραχώδη πλαγιά με τα λίγα ψηλόκορμα κυπαρίσσια. Πλάι του η θάλασσα με το βαθύ γαλάζιο χρώμα, έχει μια γραφικότητα που σπάνια τη συναντάς αλλού. Τα τυρκουάζ νερά της θάλασσας, στα πρώτα μέτρα είναι γλυκά, γιατί βγαίνουν μέσα από υπόγεια ρεύματα, από τα βράχια.
Το Λιμένι, επίνειο της Αρεόπολης, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 και εκεί είναι αναστηλωμένο το τετραόροφο Πυργόκαστρο των Μαυρομιχαλαίων με τοξωτά ανοίγματα. Το αρχοντικό των Μαυρομιχαλαίων, που αποδεικνύει την ανάπτυξη του χωριού κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, έχει αναπαλαιωθεί και θα χρησιμοποιηθεί σαν Μουσείο (Μπενάκειο).
Ο Άγιος Νικόλαος (ή Σελίνιτσα) είναι ένα γραφικό λιμανάκι της έξω Μάνης 3 χλμ. από τη Στούπα, άλλοτε με σοβαρή εμπορική κίνηση, που σήμερα λειτουργεί ως ιχθυόσκαλα και αραξοβόλι για ψαροκάικα και ψαρόβαρκες. Το όνομα Σελίνιτσα προέρχεται από τη μικρή Σελήνη ή μικρή Ελένη, σύμφωνα με το: «Σελινίτσα, στ’ άκουσμα σου ριγ’ η Σελήνη, καθώς ο Πάρις θωπεύει την Ελένη». το χωριό βρίσκεται μια μικρή γραφική παραλία με ψιλή άμμο, δίπλα στις εκβολές του Παμίσου ή ποτάμι της Μηλιάς, όπου υπήρχε η αρχαία Πέφνος και απέναντί της το νησάκι Πέφνος, τόπος γέννησης των Διόσκουρων. Αξιόλογες οι εκκλησίες του Αγίου Μύρωνα και του Αγίου Νικολάου, απ’ όπου πήρε το όνομά του το χωριό.
Νοτιοανατολικά του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται το γραφικό μικρό ψαροχώρι του Αγ. Δημητρίου, στη θέση της αρχαίας Πέφνου, με το βραχονήσι της. Στην Πέφνο, σύμφωνα με τη Μυθολογία, γεννήθηκαν μέσα από ένα αυγό οι Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης, που ήταν ημίθεοι, προστάτες των ναυτιλλομένων και αδελφοί της Ωραίας Ελένης. Το αυγό αυτό ήταν το αποτέλεσμα του έρωτα του Δία, ο οποίος είχε μεταμορφωθεί σε κύκνο και της πανέμορφης Λήδας, κόρης του Γλαύκου, που για να τον αποφύγει είχε και αυτή μεταμορφωθεί σε χήνα. Από τον Παυσανία λέγεται ότι στη Πέφνο υπήρχε βασίλειο με βασιλέα τον Τυνδάρεω, πατέρα της Ωραίας Ελένης, βασίλισσας της Σπάρτης και της Κλυταιμνήστρας, βασίλισσας των Μυκηνών.
Δίπλα στις εκβολές του ποταμού Πάμισου βρίσκεται μικρή παραλία με ψιλή άμμο. Αξιοθέατα της περιοχής είναι ο πύργος του Χρηστέα (οπλαρχηγού του ’21) και το σπήλαιο ”Καταφύγιο”
Η Καρδαμύλη είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό που βρίσκεται στη Μεσσηνιακή Μάνη, 35 χιλιόμετρα νότια της Καλαμάτας, και διατηρήθηκε ως μικρή ή μεγάλη πόλη περισσότερο από 3.000 χρόνια. Είναι μια μαγευτική περιοχή με ιστορική καταγωγή που διατηρεί το προομηρικό της όνομα και αναφέρεται στον Όμηρο ως πρώτη από τις “επτά ευνομούμενες και καλώς κατοικούμενες πόλεις” που ο Αγαμέμνονας θα έδινε προίκα στον Αχιλλέα αν νυμφευόταν μια από τις κόρες του.
Η Καρδαμύλη είναι σήμερα μία τουριστική λουτρόπολη, με πολλά αξιοθέατα, πού την εκτιμούν Έλληνες και ξένοι. Έχει μία πλήρη για τον πληθυσμό της οργάνωση: ειρηνοδικείο, ταχυδρομείο, δημοτικό, γυμνάσιο, και ολοένα αναπτύσσεται για να δεχτεί περισσότερους ξένους.
Είναι έδρα του νέου Δήμου Λεύκτρου, έχει πληθυσμό 574 κατοίκους (απογραφή 1991) ο οποίος πολλαπλασιάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της σημαντικής τουριστικής ανάπτυξης.
Ο δρόμος προς τη δύση, ο οποίος ξεκινάει από το Γυμνάσιο-Λύκειο Καρδαμύλης, μας οδηγεί σε μία υπέροχη παραλία με βότσαλα, τα «Ριτσά», όπου πληθώρα κόσμου καταφεύγει για να απολαύσει το μπάνιο του.
Φωλιασμένο σε μια απαλή πλαγιά ακριβώς πίσω από τον κεντρικό δρόμο του σύγχρονου χωριού βρίσκεται η μυστική τοποθεσία της Παλιάς Καρδαμύλης: μια μικρή συλλογή από εγκαταλειμμένα οχυρωμένα πυργόσπιτα συγκεντρώνονται γύρω από μια όμορφη εκκλησία του 18ου αιώνα. Κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα η Καρδαμύλη (αρχικά αποκαλούμενη Σκαρδαμούλα) ήταν το οχυρό της οικογένειας Τρουπάκη-Μούρτζινου, ανταγωνιστών της οικογένειας Μαυρομιχάλη από την Αρεόπολη, μια πόλη νοτιότερα στη Μάνη. Οι δύο οικογένειες διαδραμάτισαν πολύ σημαντικούς ρόλους στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.Τα ενισχυμένα πυργόσπιτα είναι αρκετά καλά συντηρημένα και ο πύργος Μούρτζινος (Μούρτζινος ήταν το παρωνύμιο της οικογένειας Τρουπάκη) έχει ανακαινιστεί πρόσφατα.
Την Παλιά Καρδαμύλη μπορείτε να επισκεφθείτε με τα πόδια αφήνοντας τον κεντρικό δρόμο του χωριού ακριβώς δίπλα από την γέφυρα και ακολουθώντας το μονοπάτι που καταλήγει σε μια κύρια πύλη. Φθάνετε σύντομα στην εκκλησία του 18ου αιώνα, τον Άγιο Σπυρίδονα του οποίου το λεπτό 17μετρο καμπαναριό φέρει διακοσμητικά σχέδια δικέφαλο αετό. Πιο πέρα, κατά μήκος, υπάρχουν πυργόσπιτα και το μικρό παρεκκλήσι του Άγιου Θεόδωρου. Η οχυρωμένη και κλειστή ιδιοκτησία της γενιάς Τρουπάκη-Μούρτζινου έχει πλέον ανακαινιστεί υπέροχα και υπάρχουν κινήσεις για να μετατραπεί σε μουσείο της Μάνης.
Το δάσος της Βασιλικής καλύπτει περίπου 11.000 στρ. δασικής έκτασης κυρίως ελάτης και πεύκης, και εκτείνεται στο νότιο τμήμα της οροσειράς του Ταϋγέτου. Από την θέση Άγ. Δημήτριος μπορούμε να πάρουμε το διεθνές μονοπάτι Ε4 και κατηφορίζοντας συνέχεια να μπούμε στην κοίτη της χαράδρας του Βυρού στη Σκιά του Προφήτη Ηλία και του Χαλασμένου βουνού με κατεύθυνση την Καρδαμύλη. Βαδίζουμε στα ίχνη της αρχαίας Βασιλικής Οδού των βασιλέων της Λακεδαίμωνος που είχαν πρόσβαση στις δυτικές ακτές του Ταινάρου. Περνούμε τις τοποθεσίες Διλάγκαδο και Τροσκονά, και μετά από πορεία 5 – 6 ωρών ανηφορίζουμε στην αριστερή πλαγιά της χαράδρας για το Εξωχώρι (υψόμ. 420μ.) το οποίο απέχει 10 χλμ. οδικώς από την Καρδαμύλη. Για το δάσος της βασιλικής πρόσβαση υπάρχει από το Εξωχώρι με δασικό δρόμο 21 χλμ.
Το καταφύγιο, 500 μέτρα μετά το χωρίο Αγ. Δημήτριος, είναι σίγουρα κάτι που δεν πρέπει να χάσετε. Αποτελεί ένα τοπία από πέτρινες πλάκες που εκτείνονται παράλληλα και σβήνουν μέσα στη θάλασσα. Το τοπίο είναι σίγουρα κάτι που δεν έχετε ξαναδεί. Εάν θελήσετε να μπείτε στη θάλασσα, σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κύμα και πως έχετε ασφαλή έξοδο από τα βράχια, καθώς είναι αρκετά τα ατυχήματα που έχουν γίνει από άτομα που υποτίμησαν τον κίνδυνο.
Η πρωτεύουσα της Μέσα Μάνης και ένα από τα πιο τουριστικά χωριά της ευρύτερης περιοχής είναι ένας καλοδιατηρημένος οικισμός με πέτρινα σοκάκια που φέρουν ζωντανά τα ίχνη της αίγλης του παρελθόντος, καλοδιατηρημένα πυργόσπιτα, και πετρόχτιστους ξενώνες. Κέντρο του χωριού είναι η μεγάλη πλατεία με το άγαλμα του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, όπου τα Σάββατα, οι ντόπιοι παραγωγοί στήνουν τους πάγκους τους και πουλάνε τοπικά προϊόντα. Γύρω από την πλατεία θα βρείτε πολλά μαγαζιά, ταβέρνες, cafes και τη δημοτική βιβλιοθήκη. Περπατήστε στο παραδοσιακό κομμάτι του οικισμού και θαυμάστε τους πύργους ( ξεχωρίζουν του Στυλιανού Μαυρομιχάλη, του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, του Μπαρελάκου και του Πικουλάκη ). Επίνειο της Αρεόπολης το Καραβοστάσι ( ή παραθαλάσσιο Οίτυλο ) έχει αναπτυχθεί τουριστικά με ωραία ξενοδοχεία και ταβέρνες, ενώ το γειτονικό γραφικό Λιμένι αποτελεί κλασική στάση για ψαροφαγία δίπλα στο κύμα σε ειδυλλιακό σκηνικό με φόντο τον πύργο των Μαυρομιχαλαίων. Η Αρεόπολη και τα περίχωρά της αποτελούν μια από τις πιο δημοφιλείς βάσεις για εκδρομές σε ολόκληρη τη Λακωνική Μάνη. Πετρόχτιστα χωριά με εντυπωσιακά πυργόσπιτα μέσα στις φραγκοσυκιές ( η Βάθεια και ο Γερολιμένας είναι δύο από τα πιο γνωστά ), μικρές παραλίες με κροκάλες, και εντυπωσιακά τοπία θα ενθουσιάσουν τους λάτρεις του on the road, ενώ οι περιπατητές θα βρουν πολλές αφορμές για πεζοπορίες.
Αφήνοντας την κεντρική οδική αρτηρία λίγο νοτιότερα της Αρεόπολης, στον Πύργο Διρού, κατεβαίνει ως την παραλιακή θέση των σπηλαίων Γλυφάδα (ή Βλυχάδα). Κάτω απ’ τα μανιάτικα χώματα κρύβεται μια ανείπωτη ομορφιά, το ωραιότερο λιμναίο σπήλαιο στον κόσμο.
Είναι υπόγειος ποταμός και αναπτύσσεται σε δύο κύριους παράλληλους διαδρόμους με αρκετούς δευτερεύοντες. Η εξερεύνηση του σπηλαίου ξεκίνησε στο 1949 από το ζεύγος των σπηλαιολόγων Ιωάννη και Άννας Πετροχείλου, της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας.
Το 1958 ξεκίνησε η αξιοποίησή του και το 1963 λειτούργησε με χερσαίο τμήμα 600 μέτρα. Το 1979 ανακαλύφθηκαν και νέα τμήματα, χαρτογραφήθηκαν χερσαίοι και λιμναίοι διάδρομοι, ώστε σήμερα το συνολικό μήκος του να φτάνει τα 6000 μέτρα. Το σπήλαιο αποτελείται από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, και παλαιότερα ήταν χερσαίο, όμως με την πάροδο των αιώνων η στάθμη του νερού ανέβηκε από τη θάλασσα και έτσι οι σχηματισμοί των σταλακτιτών μοιάζουν με λευκές κολώνες που βγαίνουν μέσα από το νερό. Όσες φορές και εάν επισκεφθεί κανείς τα σπήλαια Διρού δεν χορταίνει το μάτι του να παρακολουθεί με θαυμασμό το τι του έχει προσφέρει σαν δώρο η φύση. Για 45 λεπτά σε μια διαδρομή δαιδαλώδη, ο επισκέπτης μένει άφωνος.
